Monumenten / Projecten

Mede door toedoen van de Historische Kring Hoogeveen zijn de volgende projecten gerealiseerd.

Plaquette Roelof Lubberts

Op woensdag 11 april 2018 is op de oude begraafplaats aan de Zuiderweg in Hoogeveen de plaquette voor Roelof Lubberts onthuld, die op 12 mei 1940 in de buurt van de Wons-stelling bij de Afsluitdijk het leven liet door vijandelijk vuur.Lubberts vervoerde op 10 mei met zijn bus militairen naar de Wons-stelling bij de Afsluitdijk en moest twee dagen later vandaar een aantal militairen evacueren. Op 12 mei werd hij daar door een Duitse kogel getroffen en is overleden. Collega’s van Lubberts hebben voor hem een plaquette laten maken.
De Stichting Oud Meppel was in het bezit van de brokstukken van deze plaquette en heeft deze aangeboden aan de Historische Kring Hoogeveen, ter nagedachtenis aan het eerste Hoogeveense burgerslachtoffer van de Tweede Wereldoorlog. De plaquette is door een vrijwilliger gerestaureerd.
De onthulling is gedaan door burgemeester Karel Loohuis en Ria Kuik van de Historische Kring Hoogeveen. Jannes Punt van de Stichting Oud Meppel heeft bloemen gelegd bij de plaquette.
Nadat de plechtigheden op de begraafplaats ten einde waren ging het gezelschap naar ’t Kringhuus van de Historische Kring Hoogeveen, Schutstraat 167, waar onder het genot van een kopje koffie werd nagepraat.
Voor een beschrijving van de gebeurtenissen in de eerste meidagen van 1940 klik hier

Monument 'vergeten' slachtoffers

Op vrijdagmiddag 7 april 2017 is in het Spaarbankbos een monument onthuld voor de drie ‘vergeten’ personen, die op 9 april 1945 in dit bos zijn geëxecuteerd. Het betreft: Johan D'hont, Sybrand Jan van der Linde en Albert Eggen. De onthulling is gedaan door burgemeester Loohuis en Ria Kuik van de Historische kring Hoogeveen. Voordat de onthulling plaatsvond was er een korte bijeenkomst in de Spaarbankhoeve waar Joop Moes verteld heeft hoe één en ander gegaan is in de laatste oorlogsdagen. Zijn vader heeft de drie gedode mannen gevonden. 3 leerlingen van openbare basisschool De Posthoorn uit Pesse hebben een gedicht voorgelezen en alle leerlingen hebben een witte roos bij het monument gelegd. Muziekvereniging Wilhelmina heeft een muzikale bijdrage geleverd.

Voor een uitvoerige beschrijving van de drie slachtoffers klik hier

Diefstal heeft het oorlogsmonument op het Stationsplein niet klein gekregen.

Nadat in mei, tot verontwaardiging van velen het propellerblad bleek te zijn ontvreemd, besloot de Historische Kring Hoogeveen actie te ondernemen. Het was een flinke zoektocht naar een 'nieuw' propellerblad, maar uiteindelijk is het, met hulp van diverse anderen, gelukt het monument te herstellen. Zaterdag om 11.00 uur vond de her onthulling plaats. Een bijzonder moment. Het propellerblad herinnert aan het neerstorten in de middag van 29 november 1943 van een Lockheed P­39 Lightning van de 55ste Group van de Amerikaanse Luchtmacht, waarbij de 24­ jarige vlieger Albert Albino om het leven kwam. Albino begeleidde op die bewuste dag geallieerde bommenwerpers tijdens een bombardementsvlucht van Bremen toen hij op de terugweg naar de thuisbasis in Engeland door een Duitse jager werd neergeschoten. Met tomeloze vaart stortte de stuurloos geworden Lightning vlak naast het stationsgebouw tussen de rails en verdween diep in de grond. Tijdens de constructie van de voetgangerstunnel in maart 1978 werd de propeller geborgen. De toen ook gevonden stoffelijke resten van Albert Albino zijn overgebracht naar zijn geboorteplaats Portland in Oregon, USA en daar begraven.

Bron: Hoogeveensche Courant, 30 november 2015

foto's van André Weima

Oorlogsmonument wordt hersteld

Het monument van de neergestorte Amerikaanse piloot Albert Albino bij het NS-station wordt hersteld. De propeller van het door de Duitsers neergeschoten vliegtuig werd in mei gestolen.

Gerrit Boxem, luchtvaartcorrespondent van de Hoogeveensche Courant bleekt nog een gedeelte van een andere propeller van dit vliegtuig in zijn bezit te hebben. Op initiatief van de Historische Kring Hoogeveen maakt Jacco Schonewille van S&K Maatwerk daarvan een nieuw monument.

Op de foto van links naar rechts Gerrit Boxem, Johann Bisschop van de Historische Kring Hoogeveen en Jacco Schonewille.

Bron: Hoogeveensche Courant, 3 oktober 2015

foto André Weima

Propellerblad bij station is spoorloos verdwenen

­ Het propellerblad op de plaquette voor de ingang van de stationshal bij station Hoogeveen is spoorloos verdwenen. De propeller was afkomstig van een P­38 Lightning jager die op 29 november 1943 neerstortte. Wie heeft iets gezien? Er wordt gevreesd dat de propeller bij een oud ijzerboer belandt. Het oorlogsmonument is onthuld ter herinnering aan Albert Albino, een Amerikaans vlieger die op 29 november 1943 op het station Hoogeveen is neergestort. Het monument bestond uit een propellerblad van Albino’s P­38 Lightning jager en een plaquette waarop in het kort staat wat er exact 70 jaar geleden bij het station is gebeurd. De plaquette staat er nog. De initiatiefnemer van het monument is de Hoogeveense ondernemer Bé Thalen, die het vliegtuigonderdeel bij toeval in handen kreeg. Of hij al op de hoogte is van de verdwijning is nog niet duidelijk.

Het is de tweede bijzondere verdwijning binnen korte tijd. In april verdween ook de trommelslager, het beeld voor de Grote Kerk, in centrum.

De lege sokkel

De verdwenen propeller

Bron: Hoogeveensche Courant, 21 mei 2015

foto's: Gerrit Boxem

Foto's opgraving en foto's van de 24­ jarige vlieger Albert Albino.

Bovenstaande twee foto's van Albert Albino, een Amerikaans vlieger die op 29 november 1943
op het station Hoogeveen is neergestort.

Onthulling gedenksteen 8 april 2011

Op 8 april 2011 was de onthulling van een gedenksteen voor de burgers die omgekomen zijn vlak voor de bevrijding van Hoogeveen. Bewoners van de Wijsterse-weg, familieleden en mensen die daar toevallig aanwezig waren, zijn, omdat zij Franse para's hebben geholpen of omdat de Duitsers hen daarvan verdachten, doodgeschoten. De gedenksteen is onthuld door mevrouw A. Everts-Lunenborg en de heer J. Scholing. Mevrouw Everts heeft als meisje van 12 jaar het drama meegemaakt en daarbij haar vader en haar broer verloren. In een gesprek met mevrouw Everts is vast komen te staan dat het gebeurde veel indruk gemaakt heeft. Zo vertelde zij dat ze tijdens de schietpartij in een schuilplaats was achter de boerderij van Scholing. Zij wilde naar haar moeder gaan die thuis was. Hierbij is zij dwars door de boerderij van Scholing gevlucht, niet wetende dat bijna het hele gezin Scholing al doodgeschoten was. Ze had de dode mensen niet gezien omdat deze onder de bedden lagen.

De heer Scholing was 29 jaar en getrouwd. Op de middag dat het gebeurde had hij nog melk gehaald op de boerderij. Hij zag de opgewonden mensen en zei: "Ik vertrouw het niet, wees voorzichtig en willen jullie hier niet weg? Er zijn nog Duitsers in Hoogeveen". Tien minuten nadat hij vertrokken was begon het drama. Tot de volgende morgen wist hij niet wat er gebeurd was. Ook uit gesprekken met anderen is duidelijk geworden dat er veel verdriet was. Hoogeveen vierde feest en in de gezinnen, waar zo vlak voor de bevrijding deze mensen zijn omgebracht, was het een en al ellende. De Historische Kring Hoogeveen heeft gemeend hier aandacht aan te moeten besteden in de vorm van een gedenksteen.

Bij het ziekenhuis Bethesda is op 22 april 2010 een monument geplaatst ter nagedachtenis aan Piet van de Velde die van 1943 - 1945 geneesheer-directeur van Bethesda was. De heer van de Velde gaf veel Joden en anderen een veilig onderduik adres. Onder zijn leiding heeft het Hoogeveense Ziekenhuis een grote rol gespeeld bij hulp aan vervolgde personen. Van de Velde liet deze mensen verplegen op de afdeling voor besmettelijke ziekten. Bijna genezen patiënten loodste hij naar veilige adressen. Door ziekenrapporten te fingeren en röntgenfoto's te vervalsen behoedde hij tientallen mannen voor deportatie. Piet van de Velde moest zijn verzetsactiviteiten uiteindelijk met de dood bekopen.
Hij werd op 8 maart 1945 zonder proces met 116 anderen gefusilleerd bij de Woeste Hoeve. Dit monument is niet alleen een eerbetoon aan Piet van de Velde, maar tevens aan de hulpvaardige ziekenhuismedewerkers in die oorlogs jaren.

DOC-Kaas.

De fabriek van DOC-kaas was van oudsher gevestigd aan de Alteveerstraat. Inmiddels is er een nieuwe fabriek ontstaan op het terrein Buitenvaart II. Bij de oude fabriek staat onder andere een 46 meter hoge pijp. Het is het hoogste bouwwerk van Hoogeveen. De pijp doet al lang geen dienst meer. Om te voorkomen dat deze zou worden afgebroken heeft de Historische Kring in 1993 en 1994 een actie gevoerd onder het motto: “De pijp moet blijven.” De pijp is met zijn siermetselwerk een fraai voorbeeld van industriële vormgeving.

Roelof van Echtensluis.

Op 20 december 2000 bestond Hoogeveen 375 jaar. Op initiatief van de Historische Kring Hoogeveen besloot de gemeenteraad om de naam van de Oude Brugsluis te wijzigen. Voortaan zal deze de Roelof van Echtensluis heten. Dichtbij de Oude Brugsluis was vroeger het Olde Baasverlaat. Bij de sluis staat een monument met gedenkplaat ter nagedachtenis aan Roelof van Echten, de stichter van Hoogeveen. Dit is op 12 maart 2004 onthuld. De huidige sluis dateert uit 1929 en is bewaard als herinnering aan de ontstaansgeschiedenis van Hoogeveen.

Zwarte zaterdag.

Een gedenksteen aan de Wijsterseweg bij Stuifzand herinnert sinds 5 augustus 2004 aan de ‘zwarte zaterdag’ van precies zestig jaar eerder. Op die dag openden Amerikaanse vliegtuigen hier het vuur op een personentrein, waarbij 43 doden en 141 gewonden vielen.De gedenksteen (met een bankje) staat aan het eind van het pad. Voor aan de weg staat een spoorbiels met een informatiebord.

Raadhuisstraat.

Op 11 april 2005, bij de zestigjarige herdenking van de bevrijding, zijn drie bomen geplaatst bij het verzetsmonument in het plantsoen voor het raadhuis. Tevens is hier een kleine plaquette geplaatst. Het is een herinnering aan de Belgische, Franse en Canadese bevrijders.

Nijstad.

Aan de Hoogeveensche Vaart op Trasselt staat sinds 13 april 2007 een sober monument om het heldendom te eren van Cornelis Flokstra en zijn vrouw Jentje Doggen. In hun boerderij verborgen ze dertien joden in een hol van twee bij vijf meter. Onder het hooi brachten zij hier 30 maanden door. Daardoor overleefden ze de terreur en de verschrikking van de oorlog.

Hoogeveense Kei.

In 2008 is de monumentale kei ± 1,5 meter verplaatst, omdat na driekwart eeuw de sokkel versleten was. Op verzoek van de Historische Kring Hoogeveen heeft de gemeente een nieuwe sokkel geplaatst. Op 18 november 2008 is bij de steen een plaquette onthuld, waarop verwezen wordt naar de eerste plaatsing in de zomer van 1925, toen het 300-jarig bestaan van Hoogeveen werd gevierd.

Kremboong.

Op 23 april 2009 is op de hoek Kerkweg/Kremboong een gedenksteen onthuld als herinnering aan de Joodse dwangarbeiders. Zij werkten hier van eind januari tot 3 oktober 1942 aan de ontginning van de grond van Kremboong. Ies Jacobs, overlevende van het kamp, heeft de onthulling verricht. Het monument is geadopteerd door de J.C. Rahderschool in Tiendeveen.

Gedenksteen slachtoffers Spaanse griep.

Op vrijdag 3 juli 2009 is op de oude begraafplaats aan de Zuiderweg te Hoogeveen een gedenksteen onthuld om de herinnering levend te houden aan het grote aantal slachtoffers dat in 1918 aan de gevolgen van de Spaanse griep is overleden. In Hoogeveen waren dat er ± 150.

Daarnaast zijn negen bijzondere stenen, van geruimde graven, geselecteerd en herplaatst op het oude kerkhof aan de rand van een gedeelte waar een aantal, niet geruimde, grafmonumenten gerestaureerd is. Dit om ook volgende generaties een idee te geven wat voor grafmonumenten men in het verleden plaatste.